Bu hafta sizlere sentetik biyoloji alanında çalışan ve New York borsasına DNA kodu ile kote olmuş Boston, Massachusetts merkezli Ginkgo Bioworks firmasından bahsetmek istiyorum.&nbsp;Ginkgo Bioworks, aralarında profesör ile doktor ünvanları da bulunduran MIT üniversitesi kökenli 5 biliminsanı tarafından 2008 yılında Boston'da kuruldu. Şirketin araştırma geliştirme biriminin başında bulunan Profesör Tom Knight ise “sentetik biyolojinin babası” olarak anılıyor.&nbsp;Sentetik biyoloji tanımını açmak gerekirse; soy mühendisliği yaparak ve genetik olarak programlanmış hücreler kullanarak ürünler ve hizmetler üretilmesi, kısacası DNA dizaynı ve üretimi olarak özetlenebilir. Ginkgo Bioworks, çeşitli alanlarda kullanılabilecek ürünler üretmek için hücreleri programlamaktadır. Hizmet verdiği firmalar ise ağırlıklı olarak kozmetik, ilaç, gıda ve kimya sektörlerinde yer almakta.Ginkgo Bioworks’ün hücreleri programlamak için kullandığı yöntemler arasında CRISPR-Cas9 gibi gen düzenleme tekniklerini bulunur. Bu teknikler, hücrelerin içindeki genleri düzenlemek ve hücreleri istenilen özelliklere sahip hâle getirmek için kullanılıyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/5/1674221761506.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" alt="Ginkgo Bioworks" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ginkgo Bioworks, özellikle sentetik biyoloji alanında çalışan birçok şirketten farklı olarak, ürünlerini gelişitirmek için kendi platformlarını kullanmaktadır. Bu platformlarda mikroorganizmaların genetiğini dizayn ederken, bunları üretme ve kontrol etme işlemlerini de otomatikleştirmektedir. Ginkgo Bioworks bu sayede ürünlerini daha hızlı ve daha ekonomik bir şekilde üretebilmektedir.Ginkgo esnek iş modelleri ile farklı büyüklükte firmalara farklı imkanlar sunabiliyor. Şirket erken aşama girişimlerden %30’a kadar hisse alırken daha büyük ölçekte firmalarla lisans vererek ya da anahtar teslim anlaşmalar yaparak hem düzenli gelir yapısını korumayı amaçlıyor hem de potansiyel büyüme sağlayabilecek şirketlerin büyüme hikayesine ortak oluyor.&nbsp;Bugüne kadar 6 farklı erken aşama girişime ortak oldular. Bunların arasında Motif gibi ikinci nesil yüksek teknolojili bitki bazlı et ve süt türevi ürünler üreten firmalar da, Cronos gibi kenevir ürünleri üreten firmalar da bulunuyor. Telif ücreti alarak lisanslama yaptığı firmalar arasında ise Merck, Bayer, Novo Nordisk, Biogen gibi sektörünün öncüsü firmalar bulunuyor. Bayer ile tarım alanında azot kullanımını azaltmaya ve düşük maliyetli verimi yüksek gübre geliştirmeye odaklanırken; Merck ve Biogen ile tedavisi zor hastalıklar için ilaç geliştirme faaliyetlerinde ortak programlar yürütüyor. Bugüne kadar geliştirdiği 144 farklı programdan 85'ine aktif olarak devam eden Ginkgo, 2025 yılı itibariyle 500 programa ulaşmayı hedefliyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Şirketin finansal performansı</h2><img src="https://images.aposto.com/2023/0/5/1674220950564.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" alt="Ginkgo Bioworks" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ginkgo Bioworks 2021 Eylül ayında Soaring Eagle Acquisition Corp ile SPAC aracılığıyla birleşerek 15 milyar dolar değerlemeyle halka arzını gerçekleştirirken kasasına 1,6 milyar dolar koymayı başardı. Bir dönem 22 milyar dolara kadar çıkan şirketin değeri bugün 3,2 milyar dolar civarında seyretse de içeride birçok önde gelen kurumsal yatırımcı bulunuyor.&nbsp;Şirketin Eylül 2022 raporunu incelediğimizde senelik elde ettiği 400-450 milyon dolar arasındaki gelirin ağırlıklı kısmı Covid tanı kitleri ve laboratuar hizmetlerinden gelirken, bu gelirin de pandeminin etkisinin azalması sebebiyle giderek gerilemesi bekleniyor. Biyogüvenlik olarak adlandırdığı bu gelir tanımını ileride atık su ve hava ölçümleme alanlarıyla çeşitlendirmeyi hedefleyerek devletlerle işbirliği yapmaya devam etmeyi amaçlıyor. Bu minvalde ABD, Suudi Arabistan, Katar, Rwanda ve Afrika Birliği ülkeleri ile yaptığı işbirliği anlaşmaları dikkat çekiyor.Çeyreklik olarak yaklaşık 400-500 milyon dolar seviyesinde gerçekleşen operasyonel zarar yatırımcıları tedirgin etse de kasasında bulunan 1,3 milyar dolar ile bir nebze güven ortamı yaratıyor diyebiliriz. Öte yandan performansa bağlı hisse adedi artışı, seyrelme ve ödemeler şirketin gider kalemlerinde önemli rol oynaması şirketin değerinin düşmesine de sebep oluyor. Yakın zamanda kâra geçmesi beklenmeyen şirket, finansal olarak yatırımcısına kısa vadede yüksek getiri potansiyeli sağlamasa da daha da derinleşebilecek değer kaybı, dirsek temasıyla çalıştığı Bayer ve Merck gibi firmaların potansiyel bir satın alma için iştahını kabartabileceğini düşünüyorum.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kıssadan Hisse</h2><img src="https://images.aposto.com/2023/0/5/1674221199673.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.14" width="550" alt="Ginkgo Bioworks" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Küresel ısınmanın etkilerini gün geçtikçe daha çok hissetmeye başladığımız bugünlerde, özellikle gıda güvenliği için sentetik biyoloji konusunun ülkemizin de kısa-orta vade programlarında daha çok yer alması gerektiğini düşünüyorum. Artan kuraklık sebebiyle gıda maliyetlerinin önümüzdeki senelerde artması kaçınılmaz görünüyor.&nbsp;Daha çok dillendirilmeye başlayan iklim göçleri de özellikle Türkiye gibi görece verimli topraklara Orta Doğu ve Afrika'dan göçün artabileceğini gösteriyor. Özellikle Avrupa'nın mülteci programlarının bize göre daha katı olan yapısı, Türkiye nüfusunun daha da artmasına sebep olabilir. Bu sebeple gıda fiyatlarının arzdan ziyade iç talep artışı sebebiyle de yükseleceğini öngörmek çok zor değil.&nbsp;Bu minvalde topraklarımızın daha verimli kullanılması ve laboratuar ortamında geliştirilen gıda ürünlerinin ölçeklenerek seri üretimlerine geçilmesi için bugünden hazırlıkların bürokratik seviyede başlamasının önemli olduğuna inanıyorum. Ülkemizde yapay et geliştirmeye yönelik faaliyet gösteren ve yakın zamanda kapadığı yatırım turuyla ivmelenmesini umut ettiğim biftek.co firmasının da en içten dileklerimle başarılarını temenni ediyorum. Umarım yarattıkları farkındalık ile bu alanda daha çok teşvik almayı başarabilirler.– Encore<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Dipnot:&nbsp;Yazarın yukarıda bahsi geçen firmada yatırımı bulunmamakta olup, önümüzdeki 6 ay içerisinde de olmayacaktır.

sentetik biyoloji ile ilgili hikayeler